“İSO Raporu: Temmuz İmalat PMI Değeri 45,9 ile Dikkat Çekiyor!”

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Temmuz 2025 dönemine ait Türkiye İmalat PMI anketinin sonuçları yayınlandı. Anket sonuçları, 50’nin üzerinde ölçülen her değerin sektörde bir iyileşmeyi gösterdiğini ortaya koyuyor. Haziran ayında 46,7 olan genel PMI, Temmuz’da 45,9 seviyesine geriledi. Katılımcılar, talep zayıflığının müşteri ihtiyaçlarındaki duraklamadan kaynaklandığını ve bu durumun yeni siparişlerin 25 aydır devam eden yavaşlama sürecine neden olduğunu ifade etti.

İmalat sanayinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini gösteren en güvenilir veri olarak kabul edilen anket, Ekim 2024’ten bu yana belirgin bir yavaşlama yaşandığını işaret ediyor. Temmuz ayı itibarıyla ise sektörün faaliyet koşullarındaki bozulma 16. ayına ulaştı.

Dış talebin zayıf seyri, yeni ihracat siparişlerinin de daralmasına sebep oldu. Yeni siparişlerde ortaya çıkan ivme kaybı, imalatçıların üretim hacimlerini düşürmesine yol açtı. Temmuz ayındaki düşüş, son 10 ayın en yüksek oranına ulaştı. İstihdam ve satın alma faaliyetlerindeki azalma dikkat çekerken, imalatçılar yeni sipariş akışındaki duraksama sebebiyle stoklarını azaltma çabasında olduklarını bildirdiler. Girdi stokları, Ekim 2024’ten bu yana en büyük düşüşü kaydederken; haziran ayında hafif artış gösteren nihai ürün stokları da Temmuz’da belirgin bir azalma yaşadı.

Zayıf girdi talebi, tedarikçilerin teslimat sürelerini hızlandırmasına olanak tanıdı ve teslimat süreleri son beş ayda dördüncü kez kısaldı. İmalatçıların girdi maliyetlerinde kaydedilen keskin artış Temmuz ayında da sürdü. Katılımcılara göre, bu durumun temelinde liradaki değer kaybı yatıyor. Bununla birlikte, enflasyon 2025 yılı için en düşük seviyede gerçekleşti. Satış fiyatlarındaki artış, haziran ayına göre hafif hız kazandı; ancak bazı firmaların zayıf talep karşısında fiyat düşürmeleri, bu artışın daha ılımlı olmasını sağladı.

TÜM SEKTÖRLERDE YENİ SİPARİŞLERDE DÜŞÜŞ

İSO Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporuna göre, izlenen 10 sektörde de yeni siparişlerde ivme kaybı gözlemlenirken yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe üretim artış gösterdi.

Elektrikli ve elektronik ürünler sektöründeki üretim, son 17 ayda ilk kez artış yaşanarak ılımlı seviyelere ulaştı.

Öte yandan, istihdam birçok sektörde azalmaya devam etti; satın alma faaliyetleri ise imalat sanayinin genelinde zayıfladı. Girdi maliyetlerindeki sürekli artış nedeniyle, tekstil ürünleri dışındaki tüm sektörlerde satış fiyatları yine yükseliş gösterdi.

AĞAÇ, KAĞIT VE GİYİM SEKTÖRLERİNDE İHRACAT SİPARİŞLERİNDE ARTIŞ

Mayıs 2020'den bu yana en ciddi düşüşü yaşayan sektör gıda ürünleri oldu. Üretimdeki genel bozulmanın temel nedeni ise talep koşularındaki zayıflığın süregelmesidir.

Temmuz ayı itibarıyla yeni siparişler, tekstil sektörü de dahil olmak üzere birçok alanda azalmış durumda. Makine ve metal ürünleri sektöründe ise yeni siparişler, Haziran’daki sınırlı artışın ardından yeniden bir daralmaya girmiştir. Ancak ağaç, kağıt ürünleri ve kıyafet ile deri sektörlerinde yeni ihracat siparişleri artmış; bu durum, sınırlı da olsa dış talep desteği bulmuş sektörlerin varlığına işaret ediyor. Temmuz ayında yalnızca bir sektörde istihdam artışı gözlemlenirken, bu miktar son 10 ayın en düşük performansı olarak kaydedildi.

İstihdamını artıran tek sektör gıda ürünleri olurken, en belirgin düşüş tekstil ürünlerinde görüldü. Satın alma faaliyetleri tüm sektörlerde yavaşlama gösterdi. Zayıf girdi talebi, Temmuz’da tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı bir miktar azalttı. Tedarikçilerin teslimat süreleri yedi sektörde kısalırken, en belirgin iyileşme ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe gerçekleşti. Girdi maliyetleri özellikle yükselmeye devam etti; ancak 10 sektörden altısında enflasyon, haziran ayına göre geriledi. Girdi maliyetlerinin en hızlı arttığı sektör metalik olmayan mineral ürünlerken, en ılımlı artış ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe görüldü.

Nihai ürün fiyatlarında en yüksek enflasyon elektrikli ve elektronik ürünlerde gerçekleşti. Bu ürünlerin satış fiyatları Eylül 2024’ten bu yana en yüksek artış oranını kaydetti. Düşüş yaşayan tek sektör ise Temmuz ayında tekstil ürünleri oldu ve bu ürünlerdeki düşüş beşinci aya girerek devam etti.

"TEMMUZ ANKETİNDE OLUMSUZ GELİŞMELER ÖNE ÇIKIYOR"

Yapılan açıklamada endekse dair görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, üreticilerin yeni sipariş almada karşılaştıkları zorlukların imalat sektöründe genel bir yayılma göstermesinin, Temmuz anketine olumlu gelişmelerin sınırlı kalmasına sebep olduğunu duyurdu.

Harker, üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerinin azaltılmasıyla birlikte firmaların stoklarını eritmeye çalıştığını belirterek, "Liradaki değer kaybı, girdi maliyetlerini artırarak zorlu duruma katkıda bulundu. İmalatçılar yılın ikinci yarısında talep koşularında bir miktar iyileşme bekliyorlar." şeklinde ifade etti.